“Cứ
chọc gậy xuống nước, tất cả cá tôm từ lớn đến bé đều bị điện giật cứng
đờ. Ngay cả người đi kích, nếu sảy chân, trượt tay cũng dễ dàng bị giật
chết tại chỗ”, vác chiếc bình ắc quy sau lưng, anh Nguyễn Văn Nam vừa
cười vừa nói về công dụng của chiếc kích điện.
Sáng
sớm, trời lạnh ngắt, sau khi rít một chầu thuốc lào và nước chè xanh,
anh Nguyễn Văn Nam ở xã Nghi Trường, huyện Nghi Lộc (Nghệ An) vội vàng
vác chiếc bình ắc quy gắn thêm kích điện ra bờ ruộng và mấy con mương
thủy lợi để kích cá về cho vợ đi chợ.
Sau
một hồi lòng vòng qua mấy cánh đồng cùng mấy cái hố bom sâu hoắm nhưng
chỉ kiếm được nửa cân cá vặt, anh buồn bã: “Trước đây, tui là một trong
những người sắm kích đầu tiên, cứ ra đồng là cá tôm đầy giỏ, ăn không
hết, vợ mang đi chợ ngày nào cũng có tiền trăm, chứ hiện nay, một cánh
đồng có cả chục người đi kích nên không kiếm mô ra cá tôm nữa”.
Theo
anh Nam, thấy kích điện làm ăn được, mấy năm gần đây, người dân các xã
lân cận như Nghi Khánh, Nghi Thịnh,… cũng đua nhau mua kích điện, tranh
thủ lúc rảnh rỗi, nông nhàn, họ vác kích ra ruộng để săn cá, tôm.
Cấu
tạo đơn giản gồm một bình ắc quy khoảng 9V, bộ kích điện cùng chiếc sào
và cái vợt tự chế, người dân miền Trung đã sử dụng kích điện để đánh
bắt cá từ nhiều năm nay với mức độ ngày càng phổ biến, từ vùng đồng bằng đến các thôn bản miền núi, và tất nhiên là cả ngư dân.
Tại
vùng xóm mới xã miền núi Thanh Hà, Thanh Chương (Nghệ An), hầu như nhà
nào cũng có kích điện. Tranh thủ lúc không phải đi làm đồng, người dân ở
đây thường vác kích xuống khe hoặc ra các con đập để cải thiện, nếu
được nhiều cá thì dùng để bán. Tại vùng tái định cư Bản Vẽ thuộc xã
Thanh Sơn, huyện Thanh Chương, chiếc kích cũng được người dân sử dụng
rất thành thạo.
Dọc
các xã vùng hạ lưu sông Lam, sông Dinh, sông Bùng của tỉnh Nghệ An, đâu
đâu cũng thấy người dân chèo thuyền, mang theo kích điện để đánh cá.
Đối
với những ngư dân dùng xung kích điện để đánh cá trên biển, phương pháp
chủ yếu mà họ dùng là cho nguồn điện xuống biển để giật cho tôm cá nổi
trắng bụng rồi dùng lưới quét tất cả các loại thủy sinh từ những con nhỏ
xíu đến những con đã trưởng thành, đang mang bụng trứng,… Tuy nhiên,
theo các ngư dân thì mỗi mẻ lưới như vậy chỉ thu được 20 đến 30% số
lượng, số còn lại bị chết chìm xuống biển, một số khác may mắn sống sót
thì không còn khả năng sinh sản.
Theo
phân tích của một cán bộ Chi cục bảo vệ nguồn lợi thủy sản Nghệ An,
cách đánh bắt này đơn giản nhưng lại có tính chất tận diệt nguy hiểm. Do
hiện tượng phóng điện, tất tần tật các loài thủy tộc to nhỏ, lớn bé nằm
trong bán kính 2m sẽ bị điện giật chết; đối với những con bị điện giật
mà không chết thì cũng mất khả năng sinh sản.
Với
sức tàn phá như vậy, từ khi phong trào đánh cá bằng kích điện rộ lên,
nguồn lợi thủy sản ở các sông, suối ao hồ của miền Trung đều giảm đi
nhanh chóng. Ngư dân Nguyễn Xuân Thủy ở xã Hưng Nhân, huyện Hưng Nguyên
(Nghệ An) cho biết, “trước đây, cứ dùng lưới và dùng câu thả dọc hạ lưu
sông Lam, mỗi ngày có thể kiếm được cả yến cá, đủ để nuôi sống cả gia
đình vạn chài nhưng nay thì rất khó. Nhiều hôm đi thả lưới mà phải về
không nên ngư dân mới chuyển sang dùng kích điện. Biết là dùng kích điện
sẽ tận diệt loài tôm cá nhưng vì miếng cơm, manh áo, ngư dân không có
cách nào khác”.
Ở
các khe suối vùng miền Tây xứ Nghệ, vốn nổi tiếng với những loài đặc
sản như cá lăng, cá mát sông Giăng,… thì nay cũng đang dần khan hiếm.
Không những diệt thủy sinh, nghề kích điện còn được coi là nghề “chọc thần chết” khi mà nhiều cái chết thương tâm đã xảy ra. Hai
năm trước là trường hợp của anh Long (xã Châu Hội, huyện Quỳ Châu, Nghệ
An), được phát hiện khi bị điện giật chết nổi giữa sông, quanh thi thể
còn quấn sợi dây điện và bộ kích công suất lớn. Tại huyện Thanh Chương,
vào năm 2010 cũng xảy ra cái chết thảm của một em học sinh lớp 9 xã
Thanh Hà khi đi đánh cá bằng điện tại khe suối.
Trong
thời gian qua, lực lượng biên phòng tuyến biển Nghệ An đã phối hợp với
Chi cục bảo vệ nguồn lợi thủy sản Nghệ An bắt giữ và xử phạt hàng chục
chiếc tàu của ngư dân huyện Tĩnh Gia (Thanh Hóa), Nghi Lộc, Diễn Châu,
Quỳnh Lưu (Nghệ An) đang dùng kích đánh bắt trái phép trên biển, thu giữ
hơn 200 bộ kích điện, lưới giã điện và ắc quy điện.... Đây là một thực
trạng đáng báo động bởi ngư dân vùng biển đang có tâm lý tiết kiệm xăng
và muốn có hiệu quả cao đã dùng kích điện để đánh cá trái phép, thay cho
các phương pháp truyền thống.
Nguyên Khoa
Trang Chính
Huy chương
Posts
Points
Ngày sinh
Tuổi
Đến từ
Công việc
Status
Giới tính
Tiêu đề: Nghề tận diệt thủy sinh
Trao doi lien ket