Hệ quả của “cơn khát” tìm vàng

Sau một thời gian làm ăn dành dụm, tháng 2-2010, Cao Văn Võ (1981, quê
Hải Nhân, H. Tĩnh Gia, Thanh Hóa, trú TT Khâm Đức) vào địa điểm thôn 5A,
xã Phước Thành (Phước Sơn) để tự tìm vị trí khai thác vàng. Sau khi tìm
được vị trí, Võ không làm các thủ tục để xin phép cơ quan có thẩm quyền
cho phép khai thác vàng mà tự mua sắm các phương tiện, công cụ để chuẩn
bị cho việc khai thác vàng trái phép. Cuối tháng 2-2010, Võ xuống bến
xe Bắc Trà My, thông qua Khải, hành nghề xe ôm (nhà ở xã Trà Dương, Bắc
Trà My), thuê nhân công là 1.600.000 đồng/tháng/người, Võ lo toàn bộ chi
phí ăn uống, Khải nhận hoa hồng 500.000 đồng/người.

Khoảng đầu tháng 3-2010, Khải tìm thuê được 6 người và chở qua TT Khâm
Đức giao cho Võ gồm: Hồ Văn Vương (1992), Hồ Văn Nôi (1985), Hồ Văn Bân
(1991), Hồ Văn Lịch (1988), Hồ Văn Nhắc (1992) và Pơ Lăng Đáo (1981),
cùng trú ở thôn 7, xã Trà Cang, H. Nam Trà My, Quảng Nam. Ngày hôm sau,
Võ đưa cả 6 người vào thôn 5A, xã Phước Thành để khai thác vàng từ đầu
tháng 3-2010 đến giữa tháng 9-2010 tại bãi vàng Khe Cọp (thuộc thôn 5A,
xã Phước Thành, H. Phước Sơn). Khoảng 10 giờ 30 ngày 18-9-2010, trong
lúc đang “thi công” thì một quả đồi đổ sập xuống đè chết tại chỗ Hồ Văn
Vương và Hồ Văn Nôi dưới hàng trăm khối đất đá.



CA tỉnh Quảng Nam khám nghiệm hiện trường vụ sập hầm vùi chết Hồ Văn Thợ

Nhận được tin báo, CAH Phước Sơn đã vào
hiện trường, tổ chức đào bới, đưa thi thể 2 nạn nhân về cho gia đình mai
táng chu đáo đồng thời điều tra làm rõ vụ việc. Từ tháng 3-2010 đến khi
xảy ra tai nạn, mặc dù Võ vẫn thực hiện đầy đủ cam kết như hợp đồng đã
ký giữa “chủ” và “thợ” như ban đầu nhưng lại phạm vào tội “Vi phạm các
quy định về nghiên cứu, thăm dò khai thác tài nguyên” gây hậu quả chết
người. Xét thấy vụ việc đặc biệt nghiêm trọng, ngày 21-9-2010, Phòng
CSĐTTPVTTQLKT&CV CA tỉnh Quảng Nam đã tiến hành khởi tố vụ án, khởi
tố bị can và ra lệnh bắt tạm giam Cao Văn Võ.

Đại gia đình rủ nhau làm vàng

Đầu tháng 6-2010, Đinh Văn Phượng (1968) cùng với em vợ là Đinh Văn Luân
(1979), cùng trú xã Giao Thịnh, H. Giao Thủy, tỉnh Nam Định, thỏa thuận
với nhau cùng vào tỉnh Quảng Nam để khai thác vàng sa khoáng. Sau khi
bàn bạc thống nhất phải thuê thêm lao động để làm vàng, ngày 12-6-2010,
Luân vào H. Con Cuông (Nghệ An) nhờ bạn mình là Lương Văn Pháo (1991, xã
Cam Lâm, Con Cuông) thuê 10 lao động gồm: Lương Văn Tuất (1970), Lữ Văn
Nàng (1983), Lương Văn Tỷ (1990), Trịnh Văn Chung (1971), cùng trú xã
Đôn Phục, H. Con Cuông, Lương Văn Ba (1993), Vi Văn Hùng, Vi Văn Chồm,
Lương Văn Pháo (cùng SN 1991), Vi Văn Luân, Lang Văn Chiều (1992) đều
trú xã Cam Lâm, Con Cuông. Theo thỏa thuận miệng giữa Đinh Văn Luân với
người lao động, mỗi tháng trả cho mỗi lao động khai thác vàng là
1.600.000 đồng.

Sau khi thuê được lao động, Phượng yêu cầu Luân đưa vào H. Nam Giang
(Quảng Nam) để khai thác vàng. Tại H. Nam Giang, Luân không tìm được địa
điểm khai thác nên điện báo cho Phượng chuyển sang thôn 10 (xã Phước
Hiệp, H. Phước Sơn) để tiếp tục tìm chỗ làm vàng. Khoảng 7 ngày sau Luân
tìm được địa điểm khai thác và điện báo cho Đinh Văn Phượng vào mua máy
móc, thiết bị để khai thác vàng. Đầu tháng 8-2010, khi nghe tin Đinh
Văn Phượng chuẩn bị vào Quảng Nam làm vàng nên Đinh Văn Hoàng (1977, em
ruột Phượng), Đinh Văn Lý (1943, bố vợ Phượng), Đinh Văn Hạnh (1974, em
rể Phượng), Phạm Văn Sang (1990, cháu gọi Phượng bằng cậu ruột) cùng
Đinh Văn Bình (1981), Đinh Văn Cầu (1965), Đinh Văn Thủy (1954), Đinh
Văn Thắng (1986), Đinh Văn Thanh và Trần Văn Lợi (1977), cùng trú xã
Giao Thịnh, H. Giao Thủy, Nam Định, đến gặp Phượng để xin đi làm vàng.
Tuy nhiên Đinh Văn Phượng nói với mọi người rằng: “Hiện nay hoàn cảnh
của tôi và Luân khó khăn không có tiền để mua thêm máy móc, thiết bị,
hơn nữa Luân đã thuê được 10 lao động rồi. Thế nên mọi người muốn vào
làm thì phải cho tôi mượn tiền để mua thêm máy móc mới có công việc làm
được”.

Để có việc làm, những người trên đã bỏ ra 3-7 triệu đồng giao cho Phượng
mượn để được theo Phượng và Luân vào Quảng Nam làm vàng. Theo thỏa
thuận miệng giữa Phượng và Luân với mọi người thì tất cả đều là anh em,
người bà con với nhau nên khi làm ra vàng sẽ bán đi, trừ chi phí ăn
uống, nhiên liệu, trả công cho 10 lao động ở Nghệ An, trả lại tiền mọi
người cho mượn ban đầu còn lại bao nhiêu tùy theo thời gian khai thác và
công sức lao động của từng người bỏ ra, Phượng và Luân sẽ tính toán
chia tiền cho nhau. Đầu tháng 8-2010, Đinh Văn Phượng cùng với những
người quê Nam Định vào thôn 10, xã Phước Hiệp để khai thác vàng cùng với
nhóm lao động của Luân thuê từ Nghệ An vào. Mặc dù không có giấy phép
của cơ quan có thẩm quyền, thế nhưng bắt đầu từ ngày 15-8-2010 Phượng và
Luân đã tổ chức khai thác vàng trái phép tại thôn 10, xã Phước Hiệp.
Trong quá trình khai thác, đến khoảng 14 giờ ngày 25-8-2010 khi mọi
người đang khai thác vàng thì bất ngờ đất sạt lở đè chết Lương Văn Tuất,
làm bị thương Đinh Văn Hạnh.



Hai đối tượng Cao Văn Võ và Võ Đình Sang vừa bị CA tỉnh Quảng Nam khởi tố
Bên cạnh đó, cuối tháng 9-2010, Võ Đình
Sang (1964) và Trương Văn Hải (1968), cùng trú thôn 5, Phước Đức, Phước
Sơn, rủ nhau đi làm vàng sa khoáng. Mỗi người chung nhau 5 triệu đồng để
mua máy móc, thiết bị phục vụ việc khai thác vàng. Sau đó Sang và Hải
rủ thêm Võ Đình Phúc (1965), Võ Đình Dũng (1968, đều là em ruột của
Sang) và thuê thêm Hồ Văn Thợ (1988, trú thôn 2, Phước Năng, Phước Sơn)
để cùng đi làm vàng. Khoảng giữa tháng 10-2010, nhóm người của Sang và
Hải vào thôn 4, xã Phước Đức để khai thác vàng. Trong lúc khai thác vàng
thì đến ngày 3-11 bị sạt lở đất vùi chết Hồ Văn Thợ.

Tiếp đến, cũng tháng 11-2010, Hồ Văn Hợp (1956, thôn 3, Tiên Lộc, Tiên
Phước) đã thuê 4 thanh niên (gọi Hợp bằng cậu ruột) lên thôn Nal (xã
Lăng, Tây Giang) để làm vàng. Trong quá trình làm vàng tại đây thì ngày
6-11 hầm bị sập. Hậu quả Nguyễn Văn Phương (1992, Tiên Thọ, Tiên Phước)
chết tại chỗ, Phạm Phú Thi (1982, Tiên Mỹ, Tiên Phước) bị thương.

Các ngành chức năng cần “mạnh tay”

Có thể thấy, những vụ sập hầm gây hậu quả nghiêm trọng hầu hết do sự chủ
quan, thiếu ý thức trong công tác phòng và bảo hộ lao động. Vì lợi
nhuận bản thân, những “ông chủ vàng tặc” bằng mọi cách ra sức bóc lột,
đẩy người lao động vào tình trạng nguy hiểm cận kề cái chết. Lợi dụng
địa hình hiểm trở, khó kiểm soát, trên các bãi vàng ở tận rừng sâu của
tỉnh Quảng Nam, vàng tặc vẫn ra sức hoành hành, bất chấp sự điều tra,
truy quét của các cơ quan chức năng. Bên cạnh đó, chính quyền sở tại còn
thiếu trách nhiệm trong công tác quản lý, thậm chí bao che cho vàng tặc
hoạt động nên diễn biến ở các nơi này ngày càng phức tạp.

Trao đổi với chúng tôi, thượng tá Lê Văn Hồng- Phó Trưởng phòng
CSĐTTPVTTQLKT&CV CA tỉnh Quảng Nam cho biết: Trong năm 2010, CA tỉnh
Quảng Nam đã kết hợp cùng lực lượng các ban, ngành khác tổ chức hàng
trăm cuộc kiểm tra, truy quét, đẩy đuổi vàng tặc ra khỏi địa bàn. Dù gặp
phải muôn vàn khó khăn về địa hình, sự tinh vi của đối tượng khai thác
vàng chui nhưng nhìn chung bước đầu đã đạt được nhiều kết quả. Tuy
nhiên, vì lợi nhuận béo bở từ vàng sa khoáng, thời điểm ra Tết này, vàng
tặc lại ra sức “tuyển quân” hoạt động rầm rộ trở lại. Do vậy sắp tới
lực lượng CA tỉnh sẽ tiến hành kiểm tra đồng loạt và “mạnh tay” đối với
vàng tặc